Genel Bilgiler

Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi; Muğla ili, Ula ve Marmaris ilçeleri ve bunlara bağlı 3 belde ve 4 köyden oluşmaktadır. Akyaka, Gökova, Akçapınar, Gökçe, Çamlı, Karacaköy ve Çetibeli yerleşim alanları içinde kalmaktadır. Körfez doğudan batıya 45 deniz mili uzunluğundadır. Gökova ÖÇKB’nin kapladığı  deniz alanı yaklaşık 307 km²’dir. Gökova körfezi ÖÇK Bölgesi çoğunlukla el değmemiş deniz – kıyı habitatlarından oluşmaktadır. Gökova Körfezi Türkiye’de tanımlanan 305 Önemli Doğa Alanından biridir. Bunun yanı sıra bozulmamış kıyıları ve temiz denizinden ötürü, Gökova Körfezi hem yerli hem de yabancı turistler için cezbedicidir.

Batı ve Doğu Menteşe Dağları ile Yaran Dağları Bölgenin önemli yükseltilerini oluşturmaktadır. Doğrudan denize açılan küçük vadiler ve iç çöküntü alanlarında alüvyonların birikmesiyle oluşan tarım alanları, Gökova ve Kızılkaya Ovaları olarak isimlendirilmektedir. Kanlıazmak ve Kadınazmağı alana karakter kazandıran tatlısu kaynaklarıdır.

Alan genel itibariyle Akdeniz iklimine sahiptir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yazları oluşan sıcak hava denizden gelen meltem sayesinde daha az hissedilir.

Alanın florasında Akdeniz bitki örtüsü bitkilerinden makiler ve zeytinlikler hakimdir. Ayrıca bölgede, Kızılçam (Pinus brutia) ve Günlük ormanları (Liquidambar orientalis) büyük önem taşımaktadır.

Akdeniz foku (Monachus monachus) ve Kum köpekbalığı (Carcharinus plumbeus) dahil nadir ve zengin denizel faunasının yanında sucul ekosistemlerde yaşayan Su samuru (Lutra lutra) gibi nadir türler alan faunasının önemini arttırmaktadır.

Gökova körfezi hem Özel Çevre Koruma statüsü hem de doğal ve kültürel SIT statüleri ile koruma altındadır. Sualtı Araştırmaları Derneği – Akdeniz Foku Araştırma Grubu (SAD-AFAG) ve Sualtı Araştırmaları Derneği – Ekoloji Grubu (SAD-EKOG) işbirliğinde yürütülen çalışmalar sonucunda 10 Temmuz 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kararla, Gökova Körfezi’nde yer alan altı bölgede (Akbük, Akyaka, Çamlık, Bördübet ve Karaca Koyları ile İngiliz Limanı’nda) ilan edilen “Deniz Koruma Alanları” ile toplam 23 km²’lik  alan, yani tüm Gökova ÖÇKB deniz alanının yaklaşık %7,5’i her türlü avlanma faaliyetine kapatılmıştır.

Sosyal yapı

Akyaka nüfusu 2000 yılı istatistiklerine göre 2198’dir, yaz aylarında günübirlik tatilcilerin gelmesiyle 10.000 – 12.000’e ulaşır. Alandaki temel geçim kaynaklarını sırasıyla tarım, turizm ve balıkçılık oluşturmaktadır.

Neden Gökova?

Gökova Körfezi, ÖÇKKB tarafından Özel Çevre Koruma Alanı ilan edilmesi ve statüyle korunmasına rağmen, bilimsel bir çalışmaya dayanan ve bütünleşik nitelikte bir yönetim planı yoktur. Bundan dolayı bu kilit biyoçeşitlilikteki doğal kaynakları içeren zenginlik, antropojenik etkenlerden (insan faaliyetleri) ötürü belli bir baskı altındadır.

Diğer koruma bölgelerinde olduğu gibi, Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde de doğa koruma, doğal kaynakların kullanımı, turizm, deniz trafiği, deniz kirliliği, balıkçılık, deniz kültürü, tarım, rekreasyonel aktiviteler, kıyıdaki yapılaşma gibi konularda çatışmalar gözlenmektedir. Ayrıca, hedeflenen proje alanında henüz planlanmış ya da uygulanmış bir Bütünleşik Kıyı-Deniz Alanları Yönetim Planı yoktur. Söz konusu Gökova Bütünleşik Kıyı ve Deniz Alanları Yönetim Planlaması projesi hedef bölgede öncelikle sürdürülebilir sosyo-ekonomik gelişmeyi hedeflerken, biyolojik ve deniz çeşitliğini özellikle nesli tehlike altında olan canlıları korumayı da taahhüt etmektedir. SAD-AFAG şimdiye kadar yürüttüğü koruma ve araştırma projelerinden elde ettiği deneyimle, bölgede süregelen çalışmaların bir devamı niteliğinde olan bu projeyi de başarıyla tamalamayı hedeflemektedir. Avrupa Birliği ve diğer ülkelerde de çok örneği bulunmayan bütünleşik deniz ve kıyı alanları yönetim planı projesinin Gökova örneğinde başarıya ulaşması kıyısal yönetim planlarında yeni bir şablon oluşturacaktır.