Mersin Aydıncık’ta yavru Akdeniz foku kurtarıldı

Mersin’in batısındaki Aydıncık ilçesi sahilinde, 5 Kasım 2010 tarihinde saat 08:00 sularında yerel halk tarafından yavru bir fok bulundu ve hemen ardından bölgedeki SAD-AFAG temsilcisi Mehmet Sarı haberdar edildi. Yavru fokun durumu gün boyu aynı noktada yakından gözlemlendi. Birkaç defa denize açılıp gözden kaybolmasına ve sahile geri dönmesine rağmen fokun annesi gözlenemedi. 6 Kasım 2010 sabahı saat 07:50’de SAD-AFAG kurtarma ekibi bölgeye ulaştığında yavru foku aynı sahildeydi; sağlığı genel olarak iyiydi ve herhangi bir fiziksel rahatsızlık veya dehidrasyon belirtisi yoktu.


Yapılan fiziksel taramada henüz dişlerinin çıkmadığı görüldüğünden, yavru fokun yaklaşık bir aylık olduğu tahmin edildi. Öğlene kadar iki defa ağızdan sonda ile foka oral rehidrasyon tedavisi (ORT) uygulandı.

SAD-AFAG ekibi yavru foku bakıma almak üzere yerinden almak yerine, önceliğin üreme mağarasını bulmak ve yavruyu annesiyle bir araya getirmek olduğuna karar verdi. Bu arada, Foça’daki kurtarma ve rehabilitasyon merkezi ile SAD’ın Gökova’daki yeni rehabilitasyon merkezi, olası rehabilitasyon ihtiyacına karşı hazırlıklı olmaları için harekete geçirildi.

Saat 15:00’te yavru fokun sahilde bulunmasının üzerinden 31 saat geçmişti. SAD-AFAG ekibi ve balıkçılar alanın coğrafyası ve deniz mağaralarının yerleri konusunda görüştükten sonra Aydıncık’ın doğusundaki kıyılarda araştırma dalışları gerçekleştirdiler.  Sahil Güvenlik botu desteği ve bir zodyak bot ile Taşucu’ndan bölgeye ulaştılar. Yarıklar, resifler, kayalıklar, ergin ve yavru fok izlerine rastladıkları bir üreme mağarası barındıran uygun bir koy bulundu. Saat 16:50’de, bulunmasının üzerinden geçen 33 saatlik sürenin ardından, yavru fok Aydıncık’ın yaklaşık 1,5 deniz mili uzağındaki alana Sahil Güvenlik botunun yardımıyla taşındı. .

Yavru fok koyda kaldı, yüzdü ve dalıp çıktı; zodyak botu takip etmedi veya yarıklara girmedi. Ertesi gece Aydıncık’ın açık kumsalında gözlenmedi ancak hemen salındığı alanda bir yerel balıkçı tarafından görüldü. Üçüncü gün sabahın erken saatlerinde, saat 05:30’da SAD-AFAG ekibi koya ulaştı ve kayalıklarda uygun gözlem noktaları belirledi. Saat 06:20’de ergin bir dişi fok koyun 300 m açığında ortaya çıktı, mağara ve sualtındaki yarıklara doğru sakin ancak dikkatli bir şekilde yüzerek  yaklaştı. Yavrunun önceki gün salınmasının ardından gittiği yarığa girdi. Diğer yarıklarda da gezindi ve birkaç zayıf bağırış duyuldu. Bu gelişmelerin ardından yavru ve annesinin birbirlerini bulduğu kanısına varılmıştır. SAD-AFAG ekibi koyu karadan terketti ve Aydıncık sahili ve yakınlardaki diğer sahilleri araştırdı. 7 Kasım 2010’da, üçüncü günün sonunda yavru fok Aydıncık sahili ve çevresinde tekrar gözlenmedi. SAD-AFAG ekibinin Ankara’ya dönüşünden sonra alan, Aydıncık Su Ürünleri Kooperatifi Yönetim Kurulu üyesi ve kıyı balıkçısı Mehmet Sarı tarafından gözlemlendi. Anne fok SAD-AFAG veritabanına gore Türkiye’de yeni bir birey ve “Serpil” olarak isimlendirildi. Tüm izleme ve müdahale çalışmalarında Çevre ve Orman Bakanlığı Mersin İl Müdürü ve Müdür Yrd. başta olmak üzere Bakanlık yetkilileri görev yerinde oldu ve gerekli tüm destekleri verdiler. Ayrıca bu tip müdahelelerde ilgili mevzuat gereği veteriner hekim sahada hazır bulundu. Hem Çevre Orman Bakanlığı hem de Tarım İl Müdürlüğü’nden iki veteriner hekimin kontrolünde yavruya bakım ve gözetim yapıldı.

© 2010 SAD-AFAG Cem O. Kıraç ve N. Ozan Veryeri


6 Kasım 2010, SAD-AFAG’dan N. Ozan Veryeri ve Mehmet Sarı yavru foka ilk ORS takviyesini
yapmak üzere fokun yanıbaşında hazırlıklarını yapıyorlar. Aydıncık kumsalı.


6 Kasım 2010, 2 gündür kumsalda bekleyen bakıma muhtaç yavru Akdeniz foku, Aydıncık kumsalı.


6 Kasım 2010, Mehmet Sarı yavru foku SG zodyak botuna transfer ederken. Yavru akşam
saatlerinde önceden yeri tespit edilen mağara bölgesine bırakıldı.


7 Kasım 2010, anne fok sabah erken saatlerde belirdi ve sualtından ilerleyerek önceki gün
yavrunun girdiği kayalık çatlağa girdi. 06:20 Aydıncık’ın 1,5 deniz mili doğusu.


7 Kasım 2010, yavrusuyla buluşan anne fok. Sabah 06:20 Aydıncık’ın doğusu.