Antalya Falezlerde ışıklandırma projesini tüm kesimler hatalı buluyor

12/03/2021 Genel

Yıllardır gündemde olan ancak günümüze kadar rafa kaldırılan Falezler Işıklandırma Projesi, Mart 2021’de tekrar gündeme geldi. SAD gibi birçok STK, akademisyen ve farklı doğa korumacılar uzmanlıkları çerçevesinde projenin hatalı olduğunu ve buradaki yaban hayata zarar vereceğini belirttiler.

Falezler, Türkiye’de sadece Antalya ilinde görülen ve bir şehrin içinde olağan üstü bu kadar güzel kıyı şeridi sunan çok özel bir coğrafi oluşum. Dik kayalık kıyılardan oluşan, yer yer üzerinden şelaleler akan, müthiş bir doğal yaşam alanı. Burada uçurumlarda, kayalık yarların altında ve en aşağıda denizde birçok farklı yabanıl tür varlık sürdürmekte; bunların arasında yarasa kolonileri, Akdeniz foku, kemirgenler, kertenkeleler ve farklı kuş türleri.

SAD-AFAG

Yarasa mağarası ve binlerce yarasa varlığı

SAD-AFAG’ın 2019 sonbaharında ise Batı Falezlerde yaptığı bir Akdeniz foku habitatları araştırma saha çalışması sırasında oldukça büyük bir kıyı mağarası ve içinde, duvarlarda ve tavanda binlerce yarasadan oluşan kalabalık bir koloni keşfedildi ve fotoğraflandı. Binlerce yarasadan oluşan bir koloni buranın hassas bir denge üzerinde olduğunu gösteriyor. Akşamüstü ve tüm gece boyunca koloni halinde avlanarak gökyüzünden ve kayalık uçurumlardan milyonlarca sivrisinek, karasinek ve diğer kanatlı böcekleri avlayarak çok önemli bir ekosistem görevi icra ederler.

https://www.facebook.com/photo?fbid=10158438074048780&set=gm.10159059036784784

SAD-AFAG

Dünyanın en nadir canlılarından Akdeniz foku burada yaşıyor ve nadiren yavruluyor

Dünyanın en nadir canlılarından Akdeniz foku da (Monachus monachus) hem Doğu hem de Batı Falezler’de yaşamakta ve hatta çok az görülen yavrulama bölgesi olarak kullanmakta. 1987 yılından bu yana bu nadir türü ve yaşamayanlarını ülkemizde araştıran ve yayınlar yapan bir ihtisas STK olarak SAD-AFAG Antalya Falezlerde görüntülenerek kaydedilen birçok Akdeniz foku gözlem kaydına sahip ve bunları düzenli bir şekilde veritabanına aktarmakta. Dolayısı ile, Antalya BB istediği takdirde Belediyeye ve Başkanı ile diğer ilgili yetkililere her zaman ayrıntılı bilgi vermeye hazırız. Antalya, Akdeniz fokunun dünyada bir şehire en yakın hatta içinde yaşayan ülkemizde ve dünyadaki tek şehir. Bu bulunmaz bir fırsat. Ve Antalya ilinin marka değeri olabilecek bir canlıyı kaçırma uğruna bu ışıklandırma ve ayrıca teleferik projeleri kabul edilir değil.

Burası Falezler ve ancak belli yıllar olagelen nadir Akdeniz foku yavrulamalarından biri. Anne foklar çok ürkek olurlar ve insan baskısı ve rahatsızlıkları tolere etmezler. O yüzden her sene yavrulama görmemekteyiz. Burada çok hassas bir denge olduğu açıktır. Bu nedenle, SAD-AFAG yıllardır bu bölgede fokları rahatsız etmeme adına mağaralara araştırma dalışları bile yapmaktan kaçınmaktadır.

https://www.facebook.com/photo?fbid=10158441716683780&set=pcb.10159063405729784

SAD-AFAG

Falezler Avifaunası

Kuş türlerinden Kızıl şahin (Buteo rufinus), Ak kuyruksallayan (Motacilla alba), Kızılkuyruk (Phoenicurus phoenicurus), Küçük kumru (Strepropelia senegalensis) gibi türler bizzat SAD-AFAG araştırmacıları tarafından kaydedilen ve fotoğraflanan türler. Falezler aynı zamanda gececil (nokturnal) türlere de ev sahipliği yapmakta; Kukumav (Athene noctua), İshakkuşu (Otus scops) ve Peçeli baykuş (Tyto alba) bu dik yarlarda geceleri barınmakta aynı zamanda yine geceleri bu kayalıklarda avlanmaktadır. Yani burası belli baykuş türlerinin habitatıdır. Baykuşlar biyolojileri gereği gece karanlığından yararlanarak üstün gececi kabiliyetleri ile avlarını yakalamaktadır. Kuvvetle ışıklandırılan Falezlerde gece yırtıcılarının avlarının artık barınamayacağı ve kuvvetli ışıklandırmanın oradaki ekosistemi bozacağını bilmek hiç zor değil. Bu nadir kayalık Falezler, Gökdoğan ve Kerkenez gibi yırtıcı kuşların yanısıra Kaya kırlangıçları gibi birçok ötücü kuş türüne yuva olmuş durumda.

SAD-AFAG bu nadir coğrafyada, kuşlar, yarasalar, kemirgenler, kertenkeleler ve Akdeniz fokunun yaşadığı gerçeği karşısında, iyi incelenmeden ve ekolojik açıdan bilimsel dayanakları kontrol etmeden bu projenin bu şekilde hayata geçirilmesinin son derece hatalı olduğunu savunmakta.

SAD-AFAG

Falezler bir Doğal SİT Alanı

Falezler’in bir Doğal SİT Alanı tescil edildiği bilinmektedir. Bu bakımdan Antalya BB nin de mevzuata uygun hareket etmesi beklenmektedir. Ancak, samimi olmak gerekirse, bu değerli kıyı alanının her hangi bir koruma statüsü olmasa bile, sadece eldeki bilimsel gerekçelere dayanarak bu nadir coğrafyanın, buradaki zengin biyolojik çeşitliliğinin korunması ve ekosistem dengelerine saygı duyulması gerekmez mi?

Ayrıca, Falezleri ışıklandırma ve teleferik projeleri mimarlarla ne kadar tartışıldı bilemiyoruz. Zira, görsel estetik, silüet ve kentsel doku kavramları da önemli. Falezlerin kendine has silüeti ve görsel estetiğinin bozulacağı bu projelerde gerek TMMOB gerekse Antalya Mimarlar Odası ile görüşülmesi Antalya BB’nin karar süreçlerinde çok faydalı olacaktır.

SAD-AFAG

Neden üzülüyoruz, şaşırıyoruz!

Antalya Falezleri doğal haliyle çok güzel ve çok değerli. Bu değerleri bu haliyle bilmek ve anlamak gereklidir. Ülkemizdeki en büyük zaaflardan, eksikliklerden biri, karar verici kurum ve kuruluşların, konularında uzmanlaşmış akademisyen, bireysel doğa korumacılar ve STK’lar ile projelerin tasarlanma aşamasında görüşülmemesi ve bilimsel dayanaklar konusunda bilgi sahibi olunmaması.

İkinci olarak göze çarpan ve en çok eleştiri alan konu ise, projelendirme yapıldıktan, ihaleye çıkıldıktan ve hatta kablolar döşendikten sonra Antalya BB’nin çevre uzmanları ve STK’ları davet ederek bir tekne gezisi ile Falezleri gezme ve bir çeşit kamuoyu onayı almaya çalışması. Bu durumda yani proje hayata geçmiş haliyle uzman görüşü almanın ne faydası olabilir?

Başta hukukta geçerli olan bir söz vardır; “usül esastan önce gelir“. Esastan zaten oldukça hatalı olduğu ortaya rahatlıkla konabilir bu projede. Ancak en başta usülde de bu şekilde hatalar yapılınca, SAD ve benzeri STK’lar ile bağımsız doğa korumacılar ve akademisyenler Antalya’da Falezlerle ilgili bu son gelişmeleri üzüntü ve şaşkınlıkla karşılamaktadır.

Çözümsüz ve her şeye karşı yapıda olmayan bir STK olarak, tüm karar verici kurum ve kuruluşların konularında uzman kişi ve kurumlarla işbirliği ve danışma dozajını artırması gerektiğini düşünüyoruz. Geçmişte olduğu gibi bizler buna hazırız.

SAD-AFAG

Sonuç ve istem

Antalya Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı akl-ı selimle bu “Falezler Işıklandırma ve Teleferik Projeleri” nin ivedilikle ve öncelikle yürütülmesini durdurması gerekir. Ardından istediği ve uygun gördüğü uzmanlardan ve Belediye yetkililerinden oluşan bir değerlendirme-bilim komisyonu kurmalıdır. Alternatif çözümler üzerine çalışmalı ve çıkan bilimsel raporlara göre projeyi askıya almalı veya revize etmelidir.