Sualtı Araştırmaları Derneği-Akdeniz Foku Araştırma Grubu

Vizyonumuz: Tüm canlı formları için yaşanabilir ve sağlıklı kıyısal-denizel ekosistemlerin devamlılığı

Misyonumuz: Türkiye kıyılarındaki tüm doğal yaşam alanlarının, özelde ise Akdeniz foku popülasyonlarının ve geleneksel kıyı balıkçılığının sürdürülebilirliğinin sağlanması

Hedeflerimiz:

1. KIYILARDAKİ DOĞAL YAŞAM ALANLARINI KORUMAK Kıyı alanlarının aşırı ve yasadışı yapılaşmadan korunması, kıyı habitatları tahribatlarının önlenmesi ve akılcı kullanılması yönünde çalışmalarda bulunmak.

2. BALIK STOKLARINI KORUMAK Ekonomik değeri olsun olmasın, tüm deniz canlıları ve balık stoklarının, deniz ekosistemine zararlı ve yasadışı su ürünleri avcılık yöntemleri ve uygulamalarına karşı korunmasını sağlamak.

3. AKDENİZ FOKU POPÜLASYONLARININ SÜRDÜRÜLMESİNE KATKI VERMEK Akdeniz fokunu tehdit eden etmenlerin kök nedenlerini araştırarak bu sorunları ortadan kaldırmak veya olabildiğince azaltmak.

***

SAD-AFAG Somut Başarıları:

1987 yılından günümüze Akdeniz foku ve yaşam alanlarının korunmasında birçok somut başarı elde edilmiştir. Bunlardan en önemli olanlarına  bu linkli sayfadan ulaşılabilir.

AFAG Hakkında:

Akdeniz fokunu korumak; Akdeniz’i korumaktır!..  anlayışı ile, Akdeniz fokunun ve yaşam ortamı olan Akdeniz kıyı ekosisteminin korunması ve araştırılması amacıyla 1987 yılında faaliyete başlamıştır. Türün korunması üzerine kurulmuş dünyadaki ilk, Türkiye’de ise ilk ve tek ihtisaslaşmış sivil toplum kuruluşudur.

Nihai amacımız tek bir türü korumak değil, kıyı ve deniz ekosistemlerinin bir bütün olarak korunmasını sağlamaktır.

SAD-AFAG kurulduğu 1987 senesinden bu yana 36 yıldır aralıksız olarak, dünyanın en nadir canlılarından biri olan Akdeniz fokunun Türkiye kıyılarında varlığını sürdürmesi ve türün yaşam ortamı olan denizlerin ve kıyıların korunması için çaba göstermektedir. Akdeniz fokunun ve yaşam alanlarının Türkiye’de korunması amacıyla;

• Akdeniz fokunun kıyılarımızdaki yaşam alanlarını, dağılımını ve sayılarını belirlemek için araştırma çalışma ve projeleri tasarlar ve yürütür,
• Türün ve yaşam alanının korunmasına yönelik çalışmalar yapar, kısa-orta-uzun vadeli projeler tasarlar, finans bulur ve uygular,
• Akdeniz fokunun ülkemizde azalmakta olmasının ardında yatan nedenleri araştırır, çözüm önerileri geliştirir ve ilgili devlet kurumları ve özel sektöre, ayrıca Ulusal Fok Komitesi’ne önerir,
• Basılı ürünler, bilimsel ve popüler makaleler; seminer, konferans ve dia gösterileri yoluyla kamuoyu bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları gerçekleştirir,
• İlgili devlet kuruluşları içerisinde, Akdeniz fokunun ve yaşam ortamının korunması için alınması gereken önlemleri çabuklaştırmak amacıyla, bilgilendirme çalışmaları yapar ve gösterilecek gayretleri teşvik eder, koordinasyon çalışmaları yapar,
• Yerel, ulusal ve uluslararası camiada Akdeniz foku üzerine çalışan kuruluşlarla tecrübe ve bilgi alışverişinde bulunur.

Geçmişten Günümüze AFAG 1987 yılında ODTÜ’lü küçük bir öğrenci grubu ile, ODTÜ / Sualtı Topluluğu çatısı altında çalışmalarına başladı. 1991 yılında gerçekleştirdiği yoğun seminer ve tanışma toplantıları sonucunda çekirdek grubunu genişleterek gönüllülerden oluşan 10 kişilik bir kadroya ulaştı. Daha sonra ilk profesyonel ve uzun süreli araştırma ve koruma projesine 1993 yılında WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) maddi desteği ile Foça’da başladı. Foça Pilot Projesi adı altında günümüze kadar başarı ile yürütülen bu proje dışında, AFAG 1993’den bu yana birçok kısa, orta ve uzun vadeli araştırma-koruma-eğitim projeleri gerçekleştirdi. 1994’de Sualtı Araştırmaları Derneği ‘nin kurulması ile çalışmalarını SAD bünyesinde daha etkin bir şekilde yürütmeye başladı. Mayıs 1998’de ODTÜ Erdemli Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde görevli ve  Dağlık Taşeli (Kilikya) bölgesinde Akdeniz foku araştırma ve koruma çalışmaları yürüten grubun katılması ile AFAG oldukça önemli bir gelişme kaydetti. Akdeniz Foku Araştırma Grubu (AFAG) kuruluşundan bu yana Akdeniz fokunu sembol olarak kabul ederek; kıyı ve denizlerimizin korunması için araştırma ve kamuoyu bilgilendirme çalışmaları yürütüyor. SAD-AFAG, ” Akdeniz fokunu korumak, Akdeniz’i korumaktır ” anlayışı ile bilimsel araştırma ve koruma çalışmaları gerçekleştiriyor, koruma stratejilerinin oluşturulması ve uygulanması yönünde gerekli yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi için resmi kurumlar nezdinde girişimlerde bulunuyor, koruma alanlarının akılcı ve sürdürülebilir yönetimi için planlar hazırlıyor, kamuoyu bilinçlendirme ve çevre eğitimi faaliyetleri düzenliyor. SAD-AFAG’ın günümüzdeki araştırma-bilgilendirme-koruma çalışmaları İzmir Körfezi ve çevresi ile Mersin sahillerinde Anamur – Taşucu arasında yoğunlaşmıştır. AFAG’ın nesli tehlike altındaki Akdeniz foku ve yaşam alanlarının sürdürülebilir kılınması için gerçekleştirdiği ya da katkıda bulunduğu gelişmelerden bazıları şunlar:

• 1991 yılında kurucu üye olarak Ulusal Fok Komitesi’nin (UFK) oluşturulmasında aktif görev alması ve kurulmasına katkıda bulunması
• Taslak Ulusal Akdeniz Foku Stratejisi’nin hazırlanması ve UFK’ne sunularak benimsenmesine katkıda bulunması
• Türkiye’deki ilk uzun süreli fok ve deniz koruma çalışması olan “Akdeniz Fokunun Türkiye’de Korunması; Foça Pilot Projesi” (Ford Motor Co. tarafından düzenlenen Avrupa Çevre Koruma Ödülleri yarışmasında 1998 yılında Avrupa’nın en başarılı doğa koruma projesi olarak seçilmiştir.)
• Türkiye’nin ikinci uzun süreli fok ve deniz koruma çalışmasının, Batı Mersin kıyılarında gerçekleştirilmesi;
• Foça Adaları çevresinde balıkçılık düzenleme bölgesi ilan edilmesi;
• Bodrum Yarımadası’nın Kuzey batı kıyılarında balıkçılık düzenleme bölgesi ilan edilmesi;
• İzmir Mordoğan, Ayıbalığı Mevkii’nde balıkçılığa tamamen kapalı bir deniz koruma alanı ilan edilmesi;
• Foklar için önemli yaşam alanları olan Foça, Orak Adası Siren Kayalıkları’nın küçük balıkçıların balık avlamaları hariç, her tür insan faaliyetine kapatılması;
• Türkiye’de foklar tarafından kullanılan mağaralara rahatsızlık veren dalışların mevzuatça yasaklanması;
• Ayvalık, Foça ve Bodrum Adaları çevresinde, 300 GRT’dan büyük gemilerle, tehlikeli madde taşıyan her boyutta  deniz taşıtının girmesinin yasaklandığı bir güvenlik alanı ilan edilmesi;
• Bazı önemli fok yaşam alanlarında sportif dalışa kapalı koruma bölgeleri ilan edilmesi;
• Ege ve Akdeniz kıyılarımızın önemli bir kesiminde kıyı sürütme takımları ile su ürünleri avcılığının yasaklanması;
• T.C. Çevre Bakanlığı, Foça Belediyesi, Foça Kaymakamlığı ve Foça Su Ürünleri Kooperatifi ile iş birliği içerisinde, Türkiye’nin ilk yerel sivil deniz denetim sisteminin Foça’da kurulması;
• Mersin Aydıncık’ta balıkçılık düzenleme bölgeleri ile Kızılliman deniz koruma alanının denetlenmesi ve yasadışı balıkçılığın engellenmesi için bir yerel sivil deniz denetim sistemi kurulması;
• TC Çevre ve Orman Bakanlığı ve Bodrumlu Gönüllüler Derneği ile iş birliği içerisinde, Bodrum Çavuş Adası’nın ve adadaki fok mağaralarının bir gemi kazası nedeniyle meydana gelen petrol kirliliğinden temizlenmesi (Bu çalışma 1997 yılında “Henry Ford Avrupa Koruma Ödülleri Yarışması” ulusal jürisi tarafından Ulusal İkincilik ödülüne layık görülmüştür.)
• 2002 yılında Johannesburg’da 2. Dünya Çevre Zirvesi’nde, SAD-AFAG tarafından yürütülen koruma çalışmaları TC Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından Türkiye’deki en iyi örnekler arasında sunulmuştur.

SAD-AFAG Organizasyon Yapısı ve Görev Yapanlar

Ankara Eşgüdüm Birimi

Cem Orkun Kıraç: Koordinatör

Hakan Yılmazyerli: AFBİKA üyelerle iletişim ve ağ Sorumlusu

Filiz Yalınkılınç Bozoklar: Eğitim ve Farkındalık Oluşturma Sorumlusu

Serpil Kozludere: Saha çalışmaları destek birimi

Yaman Asil: İdari ve Mali işler, Fok Gönüllü Üyelikleri

Emrecan Polat: İdari ve Mali işler

Harici Denetmen: Orhan Timuçin

Foça İzleme Birimi Ceyhun Ekinci: Tüm ulaştırma ve projelerde lojistik destek sorumlusu. Projelerde kullanılacak mekanik ve elektrik aksamların montajları ve kullanıma hazır hale getirilmesi.

Karaburun İzleme Birimi Dr. N. Ozan Veryeri:  SAD-AFAG Karaburun Temsilcisi.

Aydıncık İzleme Birimi Mehmet Sarı: SAD-AFAG Aydıncık temsilcisi, Aydıncık Suürünleri Koop. Başkanı ve Mersin Balıkçılar Koop Üst Birlik Başkan Yardımcısı. Aktif şekilde Mersin bölgesinde, Aydıncık ve civarında yasadışı balıkçılığın caydırılması, dinamitle balıkçılığın önlenmesi ve Akdeniz foku gözlem kayıtlarının toplanması konularında SAD-AFAG’a destek vermektedir.

SAD-AFAG Bölge Temsilcilikleri, kendi dalış ve deniz-kıyı araştırma bölgelerinde yapılan fok gözlemlerini görselleri ile birlikte Ankara Eşgüdüm Birimine iletirler. Aynı zamanda gerek tür gerekse habitat koruma sorunları veya acil durumlarla karşılaşıldığında Dernek merkezi ile eşgüdüm halinde saha çalışmalarına katkı verirler. Bu anlamda görev ve işlevleri SAD-AFAG içinde oldukça önemli bir yer tutar.

Datça Temsilciliği Sezer Çete ve Özkan Uzun:

Gökova Temsilciliği Nail Sevingel:

Bodrum Temsilciliği Volkan Korkmaz ve Yener Çeltikçi:

Antalya Temsilciliği Çağlar İnce ve Vet Hekim Sezgin Bakkal:

Kaş Temsilciliği Levent Yüksel:

Kalkan Temsilciliği Fatih Tunalı:

Kemer Temsilciliği Turgay Işıklar:

Foça Temsilciliği Ceyhun Ekinci:

Karaburun Temsilciliği Dr. N. Ozan Veryeri:

Sığacık Temsilciliği Nilay Köse:

Özdere Temsilciliği Erkan Öztürk:

Adana Temsilciliği Vedat Kolcuoğlu:

Babakale Temsilciliği Tuncay Küçük:

Mersin Temsilciliği Hasan Buner:

Aydıncık Temsilciliği Mehmet Sarı:

Kuşadası Temsilciliği Selçuk Arı:

İstanbul Temsilciliği Levent Yüksel:

Bilim Danışmanı AFAG Üyesi Dr. N. Ozan Veryeri:

Görüntüleme AFAG Fotoğrafçıları

Şehir Planlama Danışmanı Deniz Selkan Polatkan:

Hukuk Danışmanı Cengiz Özel: