Hatay Samandağ kıyılarında ölü Akdeniz foku bulundu
6 Aralık 2012 tarihinde Samandağ kumsalı güneyindeki Meydan Köyü sahiline vurmuş olarak bir Akdeniz foku bireyi ölü olarak bulundu. Köylülerin ölü foku bulduklarından kısa süre sonra jandarmaya haber vermeleri üzerine Hatay İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğünden de yetkililer bölgeye ulaştılar.
Fokun büyüklüğünden bu senenin yavrusu olduğu anlaşılıyor. Henüz en fazla yaklaşık 3 aylık olan fok bölgede hala üreme olduğunu gösteren çok önemli bir işaret. Fokun ölüm nedeni bazı gazete iddialarına rağmen tam olarak bilinmemekte. Kesin nedenin ortaya çıkması için yavru foka nekropsi yapılması şart. Mustafa Kemal Üniv. Veterinerlik Fakültesi nekropsi çalışmalarını tamamladıktan sonra bu konuda yargıya varmak en sağlıklısı olacağına şüphe yok. Her halikarda kasıtlı öldürme veya hastalık olsun, sonuçta zaten az olan popülasyondan bir Akdeniz foku bireyinin eksilmesi üzücü bir olay.
Bilindiği üzere Arsuz’un el değmemiş kayalık bakir kıyıları ile Türkiye-Suriye sınırı arasındaki kıyılar Akdeniz fokunun ülkemizdeki doğu yaşam alanlarını oluşturuyor. ODTÜ-DBE nin çalışmaları ile de mağaralarda üreme olduğu ve bölgede Akdeniz fokunun yaşadığı kamera görüntüleri ile ispatlanmıştı. Ayrıca yöre halkı ve balıkçılar tarafından derneğe ulaşan birçok fok gözlem kaydı da mevcut.
Belirli bir bölgede Akdeniz foku varsa, o bölgedeki kıyı alanları ciddi şekilde koruma altına alınmalı ve özellikle habitat tahribatı yani kıyıların imara açılması, betonlaşma ve kıyıya yolların yapılmasından kesinlikle uzak durulması gerekmektedir. Hatay Arsuz ve Samandağ kıyılarında Akdeniz foku hala yaşamakta ve üremektedir. Türün biyolojisi gereği mağaraların yer aldığı kayalık bakir kıyılar korunmadığı sürece türün neslini sürdürmesi mümkün değildir.
Öte yandan, Türkiye’de hala Akdeniz foku yaşamadığına inanan veya kendini buna inandıran ve başakalarına da bunu empoze etmeye çalışan bir kesim var. Bu görüşte olanlar sürekli “kıyılarımızda Akdeniz foku yok, biz denizde ve kıyılarda gezdik ancak göremedik…” şeklinde kamuoyuna telkinde bulunmaktalar. Özellikle karar vericilerin bu fikirlerden etkilenmemeleri gerekmekte. Zira Akdeniz foku gibi bazı canlılar varlıklarını hissetirmeden ve insanlardan oldukça uzak ücra habitatlarda yaşamlarını devam ettirirler. Bu tür canlıları ancak konu hakkında bilgisi ve tecrübesi olan araştırmacılar görebilir ve kayıtlara geçirir.
SAD-AFAG bu ve benzeri olgularla karşılaşmıştır. Her seferinde Akdeniz foklarının söz konusu bölgelerde fotoğraf ve videoları gösterilince ikna olmaktadırlar. İnsanların ancak bir ölü fok ortaya çıkınca ikna olmaları düşünüdürücü ve üzücüdür. Bunun önüne geçmek için, yabanıl türleri habitatlarıyla birkikte korumadan sorumlu ilgili resmi kurumların ve yöneticilerinin, bu ülkenin ciddi çalışan ve konularında ihtisaslaşmış üniversite ve STK’larını ciddiye almaları ve işbirliği yapmaları her bakımdan işleri kolaylaştırıcı bir yol olacağı düşünülmektedir.
© 2012 SAD-AFAG
Jandarma ve İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü Meydan Köyü’nde kıyıya vurmuş ölü yavru foku nekropsi için naklediyor. 6 Aralık 2012, Samandağ, Hatay.