Karaburun Yolcu İskelesi Projesi Değerlendirmesi


Karaburun Arslan Burnu, Mimoza Koyu içinde DLH İzmir Ulaştıma Bölge Müdürlüğü tarafınan yürütülecek Karaburun Yolcu iskelesi yapım projesi  ile ilgili olarak 15.10.2009 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı yetkilileri tarafından SAD-AFAG iskele ve doğaya olabilecek etkileri üzerine görüş vermek üzere görevlendirilmiştir.

SAD-AFAG “Kıyı ve Deniz Alanları Yönetimi ve Planlamaları” konusunda bilgi ve tecrübelerini hızla arttıran ve bu konuda Türkiye’de ilgili Bakanlıklar ve bilim adamlarıyla işbirliği içerisinde uluslararası projeler yürüten bir kurum olma yönünde kapasitesini arttırmaktadır. Karaburun Yarımadası SAD-AFAG’ın 1991 yılından bu yana Akdeniz Foku, kıyı ve deniz alanları üzerine izleme ve incelemelerde bulunduğu ve bu nedenle çok iyi tanıdığı bir çalışma alanıdır. Ayrıca 2009 yılı son yarısında grubumuzun uzmanları, Çevre ve Orman Bakanlığı, İzmir İl Müdürlüğü’ne ait “Karaburun Yarımadası’nda Akdeniz Foku’nun İzlenmesi ve Korunması Projesi” saha ve dokümantasyon çalışmalarının uygulamasında aktif görev almıştır. Bu özgün ve güncel bilgiler ışığında grubumuz 03.11.2009 tarihinde iskelenin doğal etkilerinin yanı sıra, sosyo-kültürel, ekonomik, kıyı-deniz emniyeti üzerinde oluşabilecek etkileri hakkındaki kanaatlerini yetkililer dikkatine sunma gereği hissetmiş ve uygunluğunu değerlendirmiştir.

Arslanburnu mevkiinde yapılması planlanan iskele projesi 220 m uzunluğunda rıhtım, 80 m uzunluğunda ve 10 m genişliğinde iskele ve devamında 51 m uzunluğunda rıhtımdan oluşacaktır. İskeleye bitişik rıhtım kenarlarına gemiden yolcu ve araçların tahliyesini sağlamak için 20 m . uzunluğunda 2 adet rampa yapılacaktır.  İskele fore kazık sisteminden oluşacak, geri saha ve rıhtım dolgu ve kenarları kazıklı olarak inşa edilecektir. İskeleye, 20 araç ve yaklaşık 250 yolcu kapasiteli araç ve yolcu gemileri  İzmir Konak – Foça – Mordoğan – Karaburun hattında sefer yapacaktır. Dolgu yapılacak sahada zeminin dolguya uygun olması, sıvılaşma özelliği taşımaması nedeniyle dip tarama yapılmayacaktır. Dolgusu yapılacak alan yaklaşık 9.500 m2 büyüklüğünde olup,  alanda  su derinliği 0-6 metre civarındadır. Ortalama 3 metre su derinliği ve deniz seviyesinin üzerine + 2 metre çıkılacağı hesabıyla  5 metre dolgu yüksekliği alınmıştır. Buna göre proje kapsamında 47.500 m3 kıyı dolgusu yapılacaktır.

Resmi makamlar dikkatine sunulan raporda, çok açık ve net bir şekilde Karaburun İlçesi’nin gelişimi açısından deniz yolculuğuna yönelik yatırımların faydasına olan inancımız belirtilmiştir. İskelenin yapılması halinde olumsuz etkileşim içinde olacağı doğal türler içinde  ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altında, IUCN kriterleriyle nesli tehlike altında türler sınıfına giren Akdeniz foku (Monachus monachus) ve deniz çayırları (Posidonia oceanica) ön plana çıkmaktadır. İddia ettiğimiz etkileşimler, değerler  üzerine  sağlam delil ve referanslar yetkililerin dikkatine sunulmuştur.

Derneğimizin samimi iyi niyeti ve deniz ulaşımına çok olumlu bakışını pekiştirmek üzere Saipaltı Limanı’nın restorasyonu ve konu kapsamında yapısal revizyonu rapor içeriğinde dikkate sunulmuştur. Bu alternatifin Akdeniz foku ve deniz çayırlarına etkisinin çok daha az olacağı, yöreye olan sosyal ve ekonomik yan katkıları da ifade edilmiştir. Tüm bilimsel bulgu ve alternatif çözüm önerilerine rağmen iskelenin hala inatla doğallığını koruyan Arslan Burnu mevkinde yapımı ile gayret ve çabaların devam ettiği ve hatta iskelenin ÇED kapsamından çıkarılması ile alakalı duyumlar alınmaktadır.

Endişe ile izlediğimiz bu süreci sonuna kadar izlemek ve gerekiyorsa hukuksal boyuta taşımak noktasında kararlıyız. Karaburun gibi nadir kıyı alanlarını ziyaret etmek için gelen insanların ziyaret sebebi olan temiz ve bozulmamış kıyıların yanlış plan kararlarıyla plastik deformasyona uğramasını bir talihsizlik olarak algılıyoruz. Hali hazırda daha az yatırım maliyetiyle ve daha az doğal alan tahribatı ile revize edilebilecek Saip Limanı’nın yerelde ekonomik kalkınmada homojenlik yaratacağı ve ülke doğal ve mali kaynaklarının dikkatli kullanımı prensibiyle kuvvetle örtüştüğüne inanıyoruz. İskele inşa çalışmalarının başlaması durumunda “yürütmeyi durdurma kararı” alınması amacıyla SAD-AFAG olarak hukuksal mücadele tabanlı hazırlıklarını tamamlamaktadır.

SAD-AFAG deniz ulaşımına ve ülkemizde geliştirilmesine destek vermekte ancak yatırımların doğaya zarar vermeyecek şekilde tasarlanması ve uygulanması gerektiğine inanmaktadır. Karaburun’da yapılması düşünülen yatırımın çok rahatlıkla (ve daha az maliyetle ve doğal yaşam alamlarını tahrip etmeden) Arslan burnunun güneyinde gerekli teknik özelliklere sahip olan mevcut Karaburun balıkçı barınağı veya 700 m. güneyindeki mevcut Saipaltı balıkçı barınağı bölgesi değerlendirilerek gerçekleştirilebileceği düşüncesindeyiz. Böylece, bakir kıyı alanları tahrip edilmeden mevcut tesislerin geliştirilmesi suretiyle milli servet heba edilmeden ihtiyaç duyulan yolcu gemisi iskelesine kavuşulmuş olacaktır.

Konuyla ilgili olarak daha geniş bilgi almak amacıyla SAD ile irtibata geçilebilir.


Arslan burnu mevkinde yapılması düşünülen iskelenin animasyonu (teknik çizim olmayıp kroki niteliğindedir).


Karaburun Arslan br. mevkiinde bulunan sağlıklı deniz çayırları (Posidonia oceanica)


Karaburun Mimoza koyunda halk tarafından kullanılan plaj ve sahil şeridi.