Tarım ve Orman Bakanlığı 4. Bölge Müdürlüğü ile Sualtı Araştırmaları Derneği işbirliğinde yürütülen Muğla Fok Tür Eylem Planı İzleme Uygulama çalışmaları kapsamında SAD-AFAG araştırma ekibi 21-29 Eylül 2021 tarihleri arasında Muğla ili Dalaman, Fethiye ve Seydikemer kıyılarında araştırmalarını tamamladı.

1990 senesinden bu yana SAD-AFAG tarafından çalışılan ve takip edilen kıyılar tarandı, mevcut bilinen ve izlenen mağaralardaki kameraların bakımları yapıldı ve değiştirildi. Bunun yanısıra çalışmada yeni belirlenen kıyı mağaralarına da yeni kameralar takıldı. Toplamda 8 mağarada kamera değişikliği yapıldı veya yeni kamera takıldı. Bunun yanısıra 3 yeni mağara ve foklar tarafından kullanılmaya uygun birçok kayalık kıyı kovuğu ve çatlağı belirlendi.

Fok mağaralarına kamera yerleştirme veya mevcudu değiştirme işleminden önce, ilkesel olarak her zamanki gibi 2 deneyimli dalıcı ön kontrol yaptı. Dalıcı araştırmacılar sessizce ve mümkün olduğunca en az düzeyde ışık kullanarak fok varlığına bakılmasının ardından içeride fok olmadığından emin olduktan sonra işleme geçildi. Amaç, halihazırda büyük baskılar altındaki bu nadir türün en önemli sorunlarından biri olan mağaralarında rahatsızlıklara en küçük ilave bir tehdit oluşturmamaktadır.

TOB tarafından yetkilendirildiği üzere SAD-AFAG ın yürütücülüğünü üstlendiği Muğla Fok TEP izleme çalışmaları öncesinden yerleştirilen kameralardan fok görüntüleri elde edildi. Deniz ve doğa şartlarından bozulan 8 kamera sökülerek hurdaya ayrıldı. 14 yeni kamera takıldı. Yeni takılan kameralar, bu defa SAD-AFAG tarafından üretici ile birlikte geliştirilen yeni su geçirmez kapları içinde monte edildi. Çalışmalarda araştırma botu BAHTİYE M. kullanılmış ve 4 dalıcı deniz araştırmacısı görev almıştır. Dalaman, Fethiye ve Seydikemer kıyılarında yapılan saha çalışmalarında 152,6 deniz mili seyir yapılmış ve denizde net toplam 47 saat 53 dakika araştırma gerçekleşmiştir.

Çalışmalar 4 başlıkta sürdürülmüştür;

1- saha çalışmaları, kıyılarda habitat  taranması, mağara izlemeleri, kamera uygulamaları

2- Akdeniz Foku Bilgi ve Kurtarma Ağı nın güçlendirilmesi ve 1.el güvenilir fok gözlem verilerinin yüzyüze görüşmelerle derlenmesi

3- yerel balıkçılar ve diğer meslek gruplarından insanlara bilgi verilmesi, eğitici materyallerin dağıtılması, yüz yüze kısa seminerler

4- fok mağaralarından tüm katı atık ve çöplerin toplanması, karada uygun yerlerde çöp toplama noktalarına atılması

Söz konusu çalışma sahası kıyılarından birçok fok gözlem verileri derlenerek görüntülü olanlar daha sonraki fok dağılım analizleri için arşivlenmiştir. Yöre halkına ve balıkçılara önceden hazırlanan Akdeniz fokları, yaşam alanları, tehditler ve korunmaları üzerine önceden hazırlanmış eğitim materyalleri yüz yüze görüşmelerde dağıtılmıştır.

Adeniz foku Monachus monachus Türkiye’nin de üyesi olduğu IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) ölçütlerine göre yeryüzünün en nadir canlılarından biri ve Kritik Derecede Tehlike Altında (CR) kategorisinde. Dünyada yaşayabilir ve üreme potansiyeline sahip sadece 4 ülkede varlığını sürdürüyor. Bu ülkelerden biri olarak Türkiye Muğla ili kıyılarında koruma ve araştırma çalışmalarını ilgili uluslararası anlaşmaların odak noktası kuruluşu olarak Tarım ve Orman Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü ve 4. Bölge Müdürlüğü ile Muğla Şube Müdürlüğü nezdinde sürdürüyor. Yürütülen çalışmalardan elde edilen sonuçlar Muğla ili kıyılarının ülkemizde nesli azalan Akdeniz foku için barınma, beslenme ve neslini sürdürme yani yavrulama bakımından oldukça önemli bir yere sahip olduğunu tekrar güncelleyerek ortaya koydu. İlerleyen dönemlerde ayrıntılı raporlamalar ile türün Muğla dahilinde koruma, eğitim, farkındalık yaratma ve araştırmalara yönelik çalışmalar daha da derinleştirilecek.

 © 2021 SAD-AFAG Haberdeki bilgi ve tüm görseller Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği koruma altındadır. Proje yürütücüsü resmi kurum dışında izinsiz kullanılamaz ve çoğaltılamaz.