Zülfü Livaneli’nin “Serenad” romanı Doğan Kitap tarafından yayınlandı. II. Dünya savaşında Nazi baskısından kaçan Romanyalı Yahudilerle dolu olan Panama bayraklı Struma gemisi 1941 Eylül ayında Filistin’e gitmek üzere Karadeniz’den, Romanya’nın Köstence limanından hareket eder ve aynı sene Aralık ayında İstanbul Boğazı’ndan geçerken durdurulur, Sarayburnu rıhtımına bağlanır.

II. dünya savaşı sırasında yaşanan karmaşık denge politikaları ve baskılardan dolayı içindeki yolcuların karaya ayak basmasına izin verilmez. İstanbul’daki uzun bekleyişin ardından nihayet yaşlı ve bakımsız gemi Şubat 1942’de Sarayburnu rıhtımından Romanya’ya geri dönmek üzere ayrılır. Ancak geri dönüş yolunda, Boğazın 14 deniz mili kuzeydoğusunda bir Rus denizaltısı tarafından batırılır, yüzerek karaya çıkmayı başaran bir kişi dışında ne yazık ki 768 kişi denizde can verir. Bu trajik olaydan 59 sene sonra dünyada ilk defa Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) bünyesindeki Batık Araştırma Grubu (BAG) ve Teknik Dalış Takımı (TDT) elemanlarınca batığın tam yeri tespit edilir ve 73-80 m. derinliklerde dalışlar yapılarak gemi Karadeniz’in derinliklerinde bulunur. SAD dalgıçları tarafından incelenir ve detaylı belgelemesi yapılır. Gemi genel olarak tümüyle ve Rus denizaltısı torpil yırtığı net bir şekilde görüntülenir.

Romanda, Amerika’lı bilimadamı Dr. Maximillian Wagner’in sevgilisi aynı zamanda Struma gemisinin batırılmasıyla ölen Nadia anlatılmaktadır. Elbette konu Struma faciası etrafında döndüğünden, romanda Struma gemisi, batık araştırmaları ve SAD da geçmekte. İstanbul’da yaşayan bir Türk, Amerikalı meslektaşının hikayesini öğrenir ve Struma’yı araştırır. Araştırmayı yapan Maya Duran geminin 1999 ve 2000 senelerinde literatür ve saha çalışmaları sonucu SAD (derneğin BAG ve TDT ekipleri) tarafından bulunduğunu, deniz araştırmasının yapıldığını, teknik dalışlarla incelendiğini ve fotoğraf ve videolarla belgelendiğini öğrenir. SAD BAG ve TDT ekiplerinden dernek üyesi Levent Yüksel ile İstanbul’da temasa geçerek, dernekten aldığı izinle batık görüntülerini temin eder ve ölen sevgilisinin anısını yaşatmak için Amerika’ya dönen Dr. M.Wagner’e götürür…

Zülfü Livaneli tarafından etkileyici bir dille aktarılan ve gerçek olaylar üzerinde kurulu romanda, Struma gemisi batığı ve SAD’ın bu gemiyi bulma çabaları ile başarısından da bahsedilmekte. Dernek bünyesinde bu projeyi tasarlayan SAD kurucu başkanı K. Gökhan Türe ile Struma Batık Araştırma projemizde etkin şekilde görev alan SAD üyeleri ve teknik dalgıçlar Levent Yüksel, Sadi Tanman, Volkan Korkmaz hazırlık çalışmalarına katılmış ve proje herhangi bir sponsorluk almadan, tamamen derneğin kendi imkan ve kabiliyetleri ile hayat bulmuştu. Ayrıca, bir batık araştırması için derin sayılabilecek 80 metrelerde yapılan dalışları da SAD’ın uzman teknik dalgıçları tarafından gerçekleştirilmişti. SAD üyesi ve Teknik Dalış Takımı kurmaylarından Levent Yüksel’in SAD web sitesinde [www.sad.org.tr] projeyle ilgili Temmuz 2000 tarihli makalesini zevkle okuyacağınızı ümit ederek aşağıdaki linkte veriyoruz.

Hürriyet haber >>